Bij de terp 'Bruggeburen' is bij opgravingen tussen 1845 en 1900 veel Romeins materiaal uit de vroege eerste eeuw gevonden. Dergelijk materiaal is in het noorden van Nederland zeer zeldzaam.
Bij een opgraving eind twintigste eeuw werden hier onder andere fragmenten van Romeinse amforen gevonden. Dat zijn één meter hoge voorraadkruiken voor wijn, vissaus en olijfolie, uit Rhodos, Zuid-Frankrijk en Zuid-Spanje. De gevonden amfoortypen zijn kenmerkend voor het consumptiepatroon van Romeinse militairen. Ook werd er aardewerk uit Pompeï gevonden en munten die speciaal werden geslagen voor de legioenen onderweg naar de Elbe. Tussen de vondsten zit ook veel inheems Fries materiaal. Eerder werd in Winsum ook een - nu verloren gegane Romeinse schat uit de vierde eeuw gevonden van maar liefst 6,5 kg aan zilver1.
De aanwijzingen suggereren dat Winsum een belangrijke rol speelde in korte periode dat de Romeinen deze contreien tot hun rijk rekenden. Die periode voerden ze veldtochten met als inzet het rijk uit te breiden tot aan de Elbe. Winsum lag toen goed bereikbaar aan de Middelzee, de zeearm die Westergo en Oostergo van elkaar scheidde. Voor Winsum lijkt de handel belangrijk te zijn geweest2. Voor de Romeinen vormde het misschien ook de centrale plek waar ze hun belastingen inden.
In 12 voor Christus veroverden de legioenen van keizer Augustus het noorden van Nederland. In 28 na Christus kwamen de Friezen in opstand vanwege een in hun ogen onredelijke hoge belasting. Op basis van de ontcijfering van het schrijftablet van Tolsum was de rust in de winter van 29 weer hersteld, wellicht mede doordat keizer Tiberius besloot de Friezen te negeren en geen strafexpeditie te sturen. In 47 probeerde legeraanvoerder Corbulo nog een Fries bestuursgewest te stichten (civitas Frisionum). Keizer Claudius besloot echter dat de troepen zich moesten terugtrekken en dat de Rijn voortaan als rijksgrens zou dienen3.
Een aanwijzing voor de mogelijke naam van Winsum kan gevonden worden in het schrijftablet van Tolsum. De daarop ontcijferde tekst betreft een schuldbekentenis. Een van de ondertekenaars was de tribuun Titus Cassius van Legio V. Dit legioen was gelegen in Vetera en ook betrokken bij acties van Corbulo in 47 waarbij sprake was van een civitas Frisionum. De tekst handelt over wat de plaatst lijkt waar de schuldbekentenis getekend is. De naam van die plaats luidt Giricaemium. Gezien het mogelijke belang van het zeer dicht bij Tolsum gelegen en Winsum met haar militaire karakter zou Winsum een zeer aannemelijke kandidaat zijn voor een plaats met deze naam.