There is no English annotation yet. Presented is an annotation in Dutch.
Het schrijfplankje van Tolsum is een Romeins wastafeltje dat in 1914 in een terp te Tolsum gevonden is. Bij Romeinse wastafels werd met een metalen stylus in een laag schrijfwas geschreven dat opgebracht was op het grenenhouten plankje. Soms werd de tekst daarbij ook in het hout gekerfd.
C.W. Vollgraff, hoogleraar Griekse taal- en letterkunde in Groningen, onderzocht het plankje in 1917. Hij kwam tot de conclusie dat het een akte betrof omtrent de verkoop van een koe tussen een lokale bewoner en een Romein. Na verloop van tijd rezen er echter twijfels of de tekst wel correct ontcijferd was. In 2009 kwam een Nederlands-Engels onderzoeksteam in de Universiteit van Oxford via onder meer geavanceerde digitale fotografie tot de bevinding dat het schrijfplankje een andere tekst bevatte dan tot dan toe bekend was.
De voorlopige lezing is dat het gaat over een tijdens het consulaat van C. Fufius Geminus vermoedelijk op 23 februari 29 n.Chr. opgestelde overeenkomst over de terugbetaling van een geldlening van een onbekende aan een slaaf genaamd Carus. De onbekende zegt toe het geld terug te betalen op een bepaalde tijd en dat eventueel te doen aan een plaatsvervanger van Carus. Het schrijfplankje van Tolsum is de oudste geschreven tekst van Nederland. 1
De reconstructie van de tekst is als volgt:
.. CARO IVLIAe SECVNDAE
QVOS EA REDdERE
DEBeO QVA DIE PETIE-
RIT AVT AD QVEM
EA RES PERTINEBIt
ACTVM VII Kalendas MAR-
TIAs GIRICAEMIVM
Caio FVFEO GEMIN-
iO COnSvle. INTERPRETA-
QVADRATVS VIT
Titvs CASSIVS TRibvnvs LEGionis V
MIVNNIs MILes Nvmeri
BATAVORVM BONVMOTI
CATVRIS SECvndae
IPSIVS
Ofwel "[Ik verklaar te hebben ontvangen ... ] van Carus [slaaf van] Julia Secundia, wat ik verplicht ben terug te betalen aan hem/haar (of wie dan ook deze zaak betrekking heeft) op dat dag dat hij/zij er om zal vragen. Afgehandeld op 23 februari te Giricaemium, tijdens het consulschap van Gaius Fufius Geminius. Quadratus trad op als vertaler.
Titus Cassius, tribuun van het Vijfde Legioen; Miunnius, soldaat van de Bataafse hulptroepen, onderdeel van Bonumotus; Caturix, slaaf van de genoemde Secunda."
Gaius Fufius Geminius was consul in 29 CE, samen met Lucius Rubellius Geminus. De tekst kan hiermee exact gedateerd worden2. Het schrijfplankje is nu te bezichtigen in het Fries Museum te Leeuwarden.
References
- ↑Wikipedia: Schrijfplankje van Tolsum
- ↑Livius.org: Tolsum Writing Tablet
Het schrijfplankje van Tolsum is een Romeins wastafeltje dat in 1914 in een terp te Tolsum gevonden is. Bij Romeinse wastafels werd met een metalen stylus in een laag schrijfwas geschreven dat opgebracht was op het grenenhouten plankje. Soms werd de tekst daarbij ook in het hout gekerfd.
C.W. Vollgraff, hoogleraar Griekse taal- en letterkunde in Groningen, onderzocht het plankje in 1917. Hij kwam tot de conclusie dat het een akte betrof omtrent de verkoop van een koe tussen een lokale bewoner en een Romein. Na verloop van tijd rezen er echter twijfels of de tekst wel correct ontcijferd was. In 2009 kwam een Nederlands-Engels onderzoeksteam in de Universiteit van Oxford via onder meer geavanceerde digitale fotografie tot de bevinding dat het schrijfplankje een andere tekst bevatte dan tot dan toe bekend was.
De voorlopige lezing is dat het gaat over een tijdens het consulaat van C. Fufius Geminus vermoedelijk op 23 februari 29 n.Chr. opgestelde overeenkomst over de terugbetaling van een geldlening van een onbekende aan een slaaf genaamd Carus. De onbekende zegt toe het geld terug te betalen op een bepaalde tijd en dat eventueel te doen aan een plaatsvervanger van Carus. Het schrijfplankje van Tolsum is de oudste geschreven tekst van Nederland. 1
De reconstructie van de tekst is als volgt:
.. CARO IVLIAe SECVNDAE
QVOS EA REDdERE
DEBeO QVA DIE PETIE-
RIT AVT AD QVEM
EA RES PERTINEBIt
ACTVM VII Kalendas MAR-
TIAs GIRICAEMIVM
Caio FVFEO GEMIN-
iO COnSvle. INTERPRETA-
QVADRATVS VIT
Titvs CASSIVS TRibvnvs LEGionis V
MIVNNIs MILes Nvmeri
BATAVORVM BONVMOTI
CATVRIS SECvndae
IPSIVS
Ofwel "[Ik verklaar te hebben ontvangen ... ] van Carus [slaaf van] Julia Secundia, wat ik verplicht ben terug te betalen aan hem/haar (of wie dan ook deze zaak betrekking heeft) op dat dag dat hij/zij er om zal vragen. Afgehandeld op 23 februari te Giricaemium, tijdens het consulschap van Gaius Fufius Geminius. Quadratus trad op als vertaler.
Titus Cassius, tribuun van het Vijfde Legioen; Miunnius, soldaat van de Bataafse hulptroepen, onderdeel van Bonumotus; Caturix, slaaf van de genoemde Secunda."
Gaius Fufius Geminius was consul in 29 CE, samen met Lucius Rubellius Geminus. De tekst kan hiermee exact gedateerd worden2. Het schrijfplankje is nu te bezichtigen in het Fries Museum te Leeuwarden.
References
- ↑Wikipedia: Schrijfplankje van Tolsum
- ↑Livius.org: Tolsum Writing Tablet
