Vici.org

Surroundings:

Tomb giftsRomeinse grafsteen MaliebaanHercules, marmerBouwput 2Peltlaande contouren van de limesweg in en buiten de schoolLimesweg Brede school DuurstedelaanReplica Altaar voor ViradecdisSchip VechtenHouten kadeconstructies bij het castellum van VechtenWielband AmelisweerdVechten, dedication by Julius BioLiburna Graffito - VechtenViziermaskerReconstruction drawing of the castellum of FectioLiburna Graffito - VechtenAltaarsteen 'aan de Moedergodinnen gewijd'Altaar voor de godin ViradecdisVerbeelding FectioVerbeelding FectioVerbeelding FectioVerbeelding FectioVerbeelding FectioVerbeelding FectioVerbeelding Castellum Fectioplint met vondstmateriaalplint met vondstmateriaalwoonstalhuis plattegrondFectio en vicusGrafsteen van Fledimella

Location:

  • Netherlands, Utrecht
  • geo:52.090984,5.1223
  • Exact location

Period or year:

  • 47~ / 274~

Class:

  • Castle
  • visible

Annotations

There is no English annotation yet. Presented is an annotation in Dutch.

Op het Domplein zijn vanaf 1929 opgravingen verricht naar de resten van het castellum Traiectum, dat hier in de jaren 40 na Chr. werd gebouwd. In de eerste fasen bestond het Romeinse castellum uit een houten constructie met aarden wallen eromheen. Het eerste castellum werd spoedig vervangen door een nieuwe versterking. Gezien de aanwezigheid van een dikke brandlaag is dit castellum waarschijnlijk verwoest tijdens de Bataafse opstand in het jaar 69. Hierop volgde nog een derde en vierde houten castellum. Zoals de andere castella aan de noordelijke Limes werd Traiectum rond 200 na Chr. in tufsteen uitgevoerd. Het tot dusver rechthoekige castellum werd toen tevens naar het noorden uitgebreid, waardoor het geheel een meer vierkant grondplan kreeg. Ook poorten en hoektorens werden in steen opgetrokken. In het castellum Traiectum waren zo’n 500 soldaten gelegerd. Het fort werd aan het eind van de 3e eeuw verlaten, maar op de locatie van het castellum verrees in de 7e eeuw de eerste voorloper van de huidige Dom. 1 2 3 4 5 67

De naam Traiectum komt voor in de reisgids van Antoninus maar niet op de Peutingerkaart. Bij velen wekt dat verbazing maar beseft moet worden dat de Peutingerkaart niet volledig is. Zo wordt bijvoorbeeld Maastricht ook niet expliciet vermeld. In de Romeinse tijd was het nabijgelegen fort van Vechten (Fectio) belangrijker: het huisvestte tweemaal zoveel soldaten.

Ondergrondse restanten van het castellum zijn samen met resten van het (vroege) middeleeuwse verleden van het Domplein blootgelegd in een voor Nederland uniek museum, Domunder. De omtrek van het castellum is gevisualiseerd in de bestrating van het Domplein.

References

  1. Giffen, A.E. van, C.W. Vollgraff & G. van Hoorn, 1934. Opgravingen op het Domplein te Utrecht, wetenschappelijke verslagen 1-2. Voorloopig bericht over de opgraving of het Domplein te Utrecht in December van 1929; De opgravingen in Juni en Juli 1933. Haarlem, Tjeenk Willink & Zoon.
  2. C.W. Vollgraff & G. van Hoorn, 1936. Opgravingen op het Domplein te Utrecht, wetenschappelijke verslagen 3. De opgravingen in Juni en Juli 1934. Haarlem, Tjeenk Willink & Zoon.
  3. C.W. Vollgraff & G. van Hoorn, 1938. Opgravingen op het Domplein te Utrecht, wetenschappelijke verslagen 4. De opgravingen in Juni en Juli 1935. Haarlem, Tjeenk Willink & Zoon.
  4. Ozinga, L.R.P., T.J. Hoekstra, M.D. de Weerd & S.L. Wynia, 1989. Het Romeinse castellum te Utrecht (Studies in Prae en Protohistorie 3). Utrecht, Broese Kemink.
  5. Montforts, M.J.G.T., 1995. Romeins Utrecht. Utrecht, Matrijs.
  6. Kloosterman, R.P.J., 2010. Lichte Gaard. Archeologisch onderzoek naar het castellum en het bisschoppelijk paleis (in Utrecht). Utrecht, Cultuurhistorie Gemeente Utrecht.
  7. Dijk, K.M. van 2014. Terreinencatalogus voor de werelderfgoednominatie Romeinse Limes. Amersfoort, Buro de Brug, catalogusnummer 4.2.7

Op het Domplein zijn vanaf 1929 opgravingen verricht naar de resten van het castellum Traiectum, dat hier in de jaren 40 na Chr. werd gebouwd. In de eerste fasen bestond het Romeinse castellum uit een houten constructie met aarden wallen eromheen. Het eerste castellum werd spoedig vervangen door een nieuwe versterking. Gezien de aanwezigheid van een dikke brandlaag is dit castellum waarschijnlijk verwoest tijdens de Bataafse opstand in het jaar 69. Hierop volgde nog een derde en vierde houten castellum. Zoals de andere castella aan de noordelijke Limes werd Traiectum rond 200 na Chr. in tufsteen uitgevoerd. Het tot dusver rechthoekige castellum werd toen tevens naar het noorden uitgebreid, waardoor het geheel een meer vierkant grondplan kreeg. Ook poorten en hoektorens werden in steen opgetrokken. In het castellum Traiectum waren zo’n 500 soldaten gelegerd. Het fort werd aan het eind van de 3e eeuw verlaten, maar op de locatie van het castellum verrees in de 7e eeuw de eerste voorloper van de huidige Dom. 1 2 3 4 5 67

De naam Traiectum komt voor in de reisgids van Antoninus maar niet op de Peutingerkaart. Bij velen wekt dat verbazing maar beseft moet worden dat de Peutingerkaart niet volledig is. Zo wordt bijvoorbeeld Maastricht ook niet expliciet vermeld. In de Romeinse tijd was het nabijgelegen fort van Vechten (Fectio) belangrijker: het huisvestte tweemaal zoveel soldaten.

Ondergrondse restanten van het castellum zijn samen met resten van het (vroege) middeleeuwse verleden van het Domplein blootgelegd in een voor Nederland uniek museum, Domunder. De omtrek van het castellum is gevisualiseerd in de bestrating van het Domplein.

References

  1. Giffen, A.E. van, C.W. Vollgraff & G. van Hoorn, 1934. Opgravingen op het Domplein te Utrecht, wetenschappelijke verslagen 1-2. Voorloopig bericht over de opgraving of het Domplein te Utrecht in December van 1929; De opgravingen in Juni en Juli 1933. Haarlem, Tjeenk Willink & Zoon.
  2. C.W. Vollgraff & G. van Hoorn, 1936. Opgravingen op het Domplein te Utrecht, wetenschappelijke verslagen 3. De opgravingen in Juni en Juli 1934. Haarlem, Tjeenk Willink & Zoon.
  3. C.W. Vollgraff & G. van Hoorn, 1938. Opgravingen op het Domplein te Utrecht, wetenschappelijke verslagen 4. De opgravingen in Juni en Juli 1935. Haarlem, Tjeenk Willink & Zoon.
  4. Ozinga, L.R.P., T.J. Hoekstra, M.D. de Weerd & S.L. Wynia, 1989. Het Romeinse castellum te Utrecht (Studies in Prae en Protohistorie 3). Utrecht, Broese Kemink.
  5. Montforts, M.J.G.T., 1995. Romeins Utrecht. Utrecht, Matrijs.
  6. Kloosterman, R.P.J., 2010. Lichte Gaard. Archeologisch onderzoek naar het castellum en het bisschoppelijk paleis (in Utrecht). Utrecht, Cultuurhistorie Gemeente Utrecht.
  7. Dijk, K.M. van 2014. Terreinencatalogus voor de werelderfgoednominatie Romeinse Limes. Amersfoort, Buro de Brug, catalogusnummer 4.2.7


Relevant museums

DOMunder

Romeins en recenter ondergronds verleden onder het Domplein

Centraal Museum Utrecht

Centraal Museum Utrecht. De oudheidkundige verzameling bevat veel vondsten van Vechten en Utrecht.

Waterliniemuseum Fort bij Vechten

Museum met ook een beperkte Romeinse collectie.

Castellum Hoge Woerd

Archeologisch museum en meer. Locatie van schip "De Meern 1"

Leiden, Rijksmuseum van Oudheden

The national archaeological museum of the Netherlands, located in Leiden

Museum of Ancient Shipbuilding

Museum of Ancient Shipbuilding


Nearby

DOMunder

Romeins en recenter ondergronds verleden onder het Domplein

Traiectum, vicus (oostzijde)

Vicus behorend bij het castellum Domplein (Traiectum)

Utrecht centrum, Romeinse weg

Tracé van de via princalis vanaf het castellum naar de vicus westzijde


This object was added by René Voorburg on 2012-05-29. Last update by René Voorburg on 2018-07-24. Persistent URI: http://vici.org/vici/53 . Download as RDF/XML, GeoJSON, KML.
Annotation available using the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported license. Metadata available using the Creative Commons Public Domain Dedication, unless it is explicitly stated otherwise.
Line tracing by René Voorburg.

Vici.org partners:

Livius.org: articles on ancient history   Rijksmuseum van Oudheden